سامانه EPL

گمرک جمهوری اسلامی ایران سازمانی دولتی است که مسئول اعمال و اجرای قوانین مربوط به گمرک، ترانزیت، حقوق و عوارض ورودی و صدوری و گمرکی، صادرات و واردات کالا و همچنین مالیات های مربوطه را برعهده دارد.

این سازمان به طور رسمی و قانونی، نقش هماهنگی و تنظیم قوانین و مقررات تعیین شده را با واردات و صادرات کالا دارد. نقش های اصلی گمرک در واردات و صادرات شامل نظارت بر رعایت کردن قوانین توسط بازرگانان(واردکنندگان وصادرکنندگان)، نظارت بر رعایت کردن محدودیت ها و ممنوعیت های تعیین شده وعمل کردن به وعده های خود در مورد معافیت ها و تخفیف های وارد یا صادر کنندگان کالاها می باشد.

تاریخچه

گمرک در ایران تاریخچه ای دیرینه دارد به طوری که تاریخ نویسان از وجود چنین تشکیلاتی در زمان امپراطوری اشکانیان و ساسانیان اطلاع داده اند که به انها دیوان گفته میشده است . در گذر زمان این ادارات و تشکیلات گسترده تر و اصلاح شد تا بتواند با ابزارهای خود بتواند به عنوان بازوی اجرایی دولت ها در اعمال سیاست های اقتصادی ،سیاسی، بهداشتی و… ایفای نقش کند. حضور  36 ساله مستشاران بلژیکی به خصوص ژوزف نوز عامل مهمی در بسیاری از این تغییرات و اصلاحات بود که باعث شد تشکیلات گمرکی در تمام نقاط مرزی گسترش یابد .

پس از اتمام خدمت مستشاران بلژیکی قوانین گمرگی چندین بار دستخوش تغییرات شد تا اینکه نهایتا در سال 1350 قانون امور گمرکی و یک سال بعد آیین نامه اجرایی آن به تصویب رسید . پس از آن نیز برحسب نیاز و مصالح کشوری اصلاحاتی در قانون امور گمرکی و آیین نامه اجرایی آن صورت پذیرفت . در سال 1390 نیز قانون جدید امور گمرکی در 13 بخش در مجلس شورای اسلامی به تصویب نمایندگان رسید که سر فصل های آن به شرح زیر است :

1. تعاریف، سازمان و کلیات
2. ارزش گذاری و قواعد مبدا
3. تشریفات قبل از اظهار
4. نگهداری کالا در اماکن گمرکی
5. کالای متروکه ضبطی و واگذاری به گمرک
6. تشریفات، شرایط عمومی اظهار و ترخیص
7. رویه های گمرکی
8. تخلفات و قاچاق
9. معافیتها و ممنوعیتها
10. کارگزار گمرکی
11. باز بینی و اقدامات بعد از ترخیص
12. مراجع رسیدگی به حل اختلافات گمرکی
13. سایر مقررات

گمرک در راستای نیل به مسئولیت های سازمانی خود ، قانون و همچنین سیاست های دولت در حوزه بازرگانی بین الملل از دو دسته ابزار که در متون تخصصی موانع تجاری نامیده میشوند، بهره می برد . موانع تجاری به دو گروه موانع تعرفه ای و موانع غیر تعرفه ای تقسیم می شود . موانع تعرفه ای در حقیقت مالیات غیر مستقیمی است که دولت از صادرات و واردات کالا اخذ می کند. موانع غیر تعرفه ای موانعی همچون سهمیه بندی، قوانین ضد دامپینگ، کنترل های گمرکی و … را شامل می شود.

وظایف گمرک جمهوری اسلامی ایران

طبق ماده 2 از فصل دوم قانون گمرکی مصوب سال 1390 ؛ گمــرك جمهــوري اســلامي ايــران ســازماني دولتــي تــابع وزارت امــور اقتصــادي و دارايــي اســت كــه بــه عنــوان مرزبــان اقتصــادي كشــور نقــش محـــوري و هماهنـــگكننـــده را در مبـــادي ورودي و خروجـــي كشـــور دارد و مســؤول اعمــال حاكميــت دولــت در اجــراي قــانون امــور گمركــي و ســاير قــوانين و مقـــررات مربـــوط بـــه صـــادرات و واردات و عبـــور(ترانزيـــت) كـــالا و وصـــول حقـــوق ورودي و عـــوارض گمركـــي و مالياتهـــاي مربوطـــه و الزامـــات فنـــي و تســهيل تجــارت اســت. گمــرك جمهــوري اســلامي ايــران بــراي انجــام وظــايف قــانوني خــود، ســطوح واحــدهاي اجرائــي موردنيــاز را بــدون رعايــت ضــوابط و تقســيمات كشــوري و مــاده (30 (قــانون مــديريت خــدمات كشــوري، متناســب بــا حجــم و نــوع فعاليتهــا تعيــين مــينمايــد. تشــكيلات گمــرك و واحــدهاي اجرائــي متـــناسب بــا وظــايف و مأموريتهــاي محولــه توســط گمــرك جـــمهوري اســلامي ايــران تهيــه مــيشــود و پــس از تأييــد وزيــر اموراقتصــادي و دارايــي بــه تصـويب هيأت وزيران ميرسد.

براساس ماده3ـ وظايف و اختيارات گمرك ايران به شرح ذيل است:

الف ـ اعمال سياستهاي دولت در زمينه صادرات و واردات و عبور كالا

 ب ـ تشــخيص و وصــول حقــوق ورودي و ســاير وجــوه قابــل وصــول قــانوني توسط گمرك ايران

پ ـ انجــام تشــريفات قــانوني تــرخيص و تحويــل كــالا بــه صــاحب يــا نماينــده قــانوني وي و بررســي اســناد تــرخيص بــه منظــور احــراز صــحت شــرايط ترخيص و وصول كسر دريافتي يا استرداد اضافه دريافتي

ت ـ كنترل و نظارت بر امر عبور كالا از قلمرو كشور

 ث ـ اجــراي قــوانين و مقــررات مــرتبط بــا بازارچــه هــاي مــرزي، مرزنشــينان و پيله وران

 ج ـ اعمــال مقــررات گمركــي دربــاره معافيت هــا و ممنوعيت هــا در بخشــهاي صــادرات قطعــي، صــادرات موقــت، واردات قطعــي، واردات موقــت، كــران بــري (كابوتــاژ)، عبــور داخلــي كــالا، انتقــالي، معــاملات پاياپــاي مــرزي، فروشــگاههاي آزاد، بسته ها و پيكهاي سياسي و پست بين الملل

 چ ـ اجــراي قــوانين و مقــررات مربــوط بــه تخلفــات و قاچــاق گمركــي، كالاهاي متروكه و ضبطي

 ح ـ پــيش بينــي و فــراهم نمــودن زيرســاختهاي مــورد نيــاز بــراي اجــرا و اســتقرار ســامانه هــا، رويــه هــا و روشــهاي نــوين همچــون پنجــره واحــد در فعاليتهاي گمركي

 خ ـ جمــع آوري، تجزيــه و تحليــل و انتشــار آمــار ميــزان واردات و صــادرات كالا

 د ـ بررســي و شــناخت موانــع نظــام گمركــي و برنامــه ريــزي درجهــت رفــع آنها

ذـــ اظهــارنظر دربــاره پــيش نــويس طرح هــا، لــوايح، تصــويب نامه هــاي مــرتبط با امورگمركي

 رـــ اتخــاذ روشــهاي مناســب جهــت هــدايت و راهبــري دعــاوي حقــوقي و قضائي در رابطه با امور گمركي

 زـــ آمــوزش كاركنــان و نظــارت و انجــام بازرســي اعمــال و رفتــار كاركنــان گمرك، كشف تخلف و تقصيرات اداري آنان

ژــــ بازرســـي از واحـــدهاي اجرائـــي گمركـــي و نظـــارت برعملكـــرد آنهـــا و ساماندهي كمي و كيفي مبادي ورودي و خروجي

س ـ رســـيدگي و حـــل اختلافـــات ناشـــي از اجـــراي قـــانون و مقـــررات گمركي فيمابين گمرك و صاحب كالا برابر قوانين و مقررات مربوطه

 ش ـ گســـترش ارتباطـــات بـــين المللـــي، انعقـــاد تفاهم نامـــه و موافقت نامـــه هــاي گمركــي دو يــا چندجانبــه، عضــويت و تعامــل فعــال بــا ســازمانهاي بــين المللــي و گمركــي بــا رعايــت اصــل هفتــاد و هفــتم (77 )قانون اساســي و قــوانين مربوطه

ص ـ رعايــت توصــيه هــاي ســازمان جهــاني گمــرك، قراردادهــاي بازرگــاني و توافق نامه هاي منعقده يا پاياپاي در چارچوب قوانين و مقررات مربوطه

ط ـ اســتفاده از فن اوريهــاي نــوين و تجهيــز امــاكن گمركــي بــه ابزارهــاي پيشرفته جهت افزايش كارايي و بهبود انجام تشريفات گمركي

ظ ـ تمهيـــدات لازم بـــراي تســـهيل امـــور تجـــاري، تشـــويق صـــادرات و گسترش عبور كالا

 ع ـ تسهيل فرآيندهاي گمركي با هدف توسعه گردشگري

 غ ـ انجــام ســاير وظــايف گمركــي بــه موجــب ايــن قــانون و يــا ســاير قــوانين و مقررات