حمل و نقل کالا ، راهی برای جابجایی اجناس از نقطه ای به نقطه ی دیگر می باشد. این جابجایی میتواند درون مرزی، از شهری به شهر دیگر، استانی به استان دیگر و یا برون مرزی، از کشوری به کشور دیگر انجام شود. ترانزیت کالا یکی از عوامل حیاتی در اقتصاد هر کشور است. این فرآیند، کالاها را از مبدا به مقصد مورد نیاز مشتریان منتقل میکند و نقش بسیار مهمی در رونق تجارت و توسعه اقتصادی دارد. در این مقاله، به اهمیت ترانسپورت کالا، چالش‌های آن و راهکارهایی برای بهبود عملکرد این صنعت خواهیم پرداخت. در پایان نیز انواع روش‌های حمل و نقل را بررسی خواهیم کرد.
اهمیت حمل و نقل
- پشتیبانی از تجارت بین‌المللی: حمل و نقل کالا امکان انتقال کالاها از یک کشور به دیگری را فراهم میکند که این امر باعث توسعه تجارت بین‌المللی و ارتباطات بین کشورها میشود.
- تأمین نیازهای مردم: ترانزیت کالا، امکان دسترسی به کالاهای مختلف را برای مردم فراهم میکند و به این ترتیب نیازهای زندگی را تأمین میکند.
- توسعه صنایع مختلف: ترانسشیپ کالا باعث رشد و توسعه صنایع مختلف میشود، زیرا تأمین مواد اولیه و توزیع محصولات از جمله عوامل اساسی در توسعه صنایع است.
چالش‌های حمل و نقل کالا
با وجود اهمیت حمل و نقل کالا، این صنعت با چالش‌هایی نیز روبرو است که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1. ترافیک و زحمت‌آور بودن: ترافیک و شلوغی در جاده‌ها و بنادر باعث تأخیر در ترانزیت کالا میشود و هزینه‌های اضافی را برای شرکت‌ها به همراه دارد.
2. نوسانات قیمت سوخت: قیمت سوخت به عنوان یکی از عوامل اساسی در ترانسشیپ کالا، تأثیر بسیار زیادی بر هزینه‌ها دارد و نوسانات در این قیمت‌ها میتواند به شرکت‌ها آسیب بزرگی وارد کند.
3. بحران‌های طبیعی و اضطرابات سیاسی: بحران‌های طبیعی مانند زلزله، سیل و اضطرابات سیاسی می‌توانند باعث کندی یا قطعی در جابه‌جایی کالا شوند و خسارات بزرگی را برای شرکت‌ها به همراه داشته باشند.
راهکارهای بهبود ترانزیت کالا
برای مقابله با چالش های حمل و نقل کالا، میتوان از راهکارهای زیر استفاده کرد:
1. استفاده از فناوری هوش مصنوعی و اینترنت اشیا: استفاده از فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی و اینترنت اشیا میتواند به بهبود مدیریت حمل و نقل کالا و کاهش تأخیرات کمک کند.
2. استفاده از سیستم‌های تحلیل داده: تحلیل داده‌های مربوط به ترانزیت کالا میتواند به شرکت‌ها در پیش‌بینی نوسانات قیمت سوخت و مدیریت بهتر ترافیک کمک کند.
3. توسعه شبکه‌های حمل و نقل چندحالته: به معنای ایجاد یک سیستم ترانسشیپ که از ترکیب مختلف حالت‌ها مانند جاده‌ای، ریلی، دریایی، و هوایی استفاده میکند، است. این اقدام به کاهش وابستگی به یک روش خاص (مانند روش جاده‌ای) و افزایش انعطاف‌پذیری و بهره‌وری در ترانزیت کالا کمک میکند. به این ترتیب، در شرایط مختلف مانند ترافیک شدید، نوسانات قیمت سوخت، یا بحران‌های طبیعی، این شبکه‌ها می‌توانند به عنوان جایگزین‌های مناسب برای ارسال کالا استفاده شوند و از ایجاد مشکلات بیشتر جلوگیری کنند.
حمل و نقل بین المللی
یکی از اساس های اصلی و مهم تجارت بین المللی و ترانزیت خارجی، حمل و نقل بین المللی است. ترانزیت بین المللی به معنای ارسال کالاهای با حجم کم و زیاد، نامه و بسته به تمامی نقاط دنیا می باشد. دلایل زیادی برای عرضه کالا در سطح بین المللی میباشد که مهمترین آنها قیمت کالاست. هزینه حمل و نقل در قیمت کالا بسیار موثر است.
ترانسشیپ بین المللی برای جابجایی کالا ها از کشوری به کشور دیگر توسط شرکت های حمل و نقل کریری یا فورواردری انجام می شود. شرکت های حمل و نقل کریری(Carrier)، کالا را بدون واسطه با روش هایی مشخص از کشور مبدا به کشور مقصد جابجا می کنند. اما شرکت های حمل و نقل فورواردری(Forwarder)، شرکت هایی هستند که به عنوان واسطه کالا را جابجا میکنند. بسیاری از کالاها بدلیل زیاد بودن هزینه مزیت ارائه شدن در بازار خارجی و در سطح بین المللی را از دست می دهند.
انواع روش های حمل و نقل
- دریایی
- زمینی
- هوایی
مقایسه روش های مختلف حمل و نقل
| عامل | دریایی | هوایی | زمینی |
| سرعت | کندترین | سریع ترین | سریع |
| قابل اعتماد بودن | ضعیف | متوسط | خوب |
| انعطاف پذیری | زیاد | کم | متوسط |
| هزینه های حمل و نقل | پایین ترین | بالا ترین | متوسط |
| مناسب ترین محصول | محصولات حجم بالا و سنگین | محصولات فاسدشدنی و باارزش بالا | محصولات حجم متوسط باارزش متوسط |
حمل و نقل دریایی:
90 درصد از سهم حمل و نقل بین المللی متعلق به حمل و نقل دریایی است و عبارت است از جابجایی افراد و کالاها به وسیله کشتی و سایر شناورها. به دلیل پایین ترین هزینه و ثابت بودن نرخ ها ، بیشترین حجم تجارت کالا از طریق دریا انجام میشود.
حمل کالا با حجم بسیار زیاد توسط کانتینر های 20 و 40 فوت یکی دیگر از مزیت های این روش حمل است که حدود 200تا 500هزار تن را میتوان حمل کرد.تنها عیب این نوع حمل زمان تحویل کالاست که بیشترین زمان را صرف میکند تا کالا به مقصد برسد.
محدودیت حمل و نقل دریایی مربوط به تاسیسات و تجهیزات آن می گردد که هزینه این نوع حمل راافزایش می دهد. هزینه حمل دریایی وابسته به نوع کالا و نوع کشتی می باشد که توسط فورواردرها تعیین میشود. دو سند مهم در حمل دریایی قرارداد و بارنامه است که قرداد مابین بین صادرکننده و مالک کشتی است و بارنامه سندی است که حمل کننده کالا، به عنوان سند مالکیت کالا صادر میکند و فقط صاحب کالا می تواند کالا را به تصاحب خود درآورد.
در این روش، کشتی ها بر اساس نوع فعالیت خود به کشتی های خطوط منظم یا LINER و کشتی های خطوط نامنظم یا Tramp تقسیم میشوند.
| فعالیت به صورت خطوط منظم Liner | فعالیت به صورت خطوط نامنظم Tramp |
| مشخص بودن مقاصد حمل کشتی ها | تعیین کردن مبدا و مقصد حمل توسط صاحب کالا |
| برنامه زمانی حرکتی از پیش تعیین شده | برنامه زمانی حرکتی وابسته به تقاضای صاحب کالا |
| حمل کالاها در وزن و ابعاد مختلف | حمل کالاهای یک نوع مانند گندم ،آهن و …. |
حمل و نقل زمینی:
این روش ترانزیت از روش دریایی سریع تر است و برای تمامی مسافت ها چه کوتاه و چه بلند قابل انجام است. مسافت ها و زمان های جابجایی کالا را میتوان با توجه به نیاز مشتری هماهنگ کرد لذا روش ترانزیت زمینی بسیار انعطاف پذیر است. این نوع روش آسیب کمی به کالا ها میرساند لذا بهترین روش برای حمل و جابجایی کالاهای شکستنی است. کالا ها در این روش بسته به نوعشان نیاز به بسته بندی کم یا اصلا نیاز ندارند و باعث صرفه جویی در بسته بندی می شود. عیب این نوع روش این است که تغییر فصل باعث کارکرد کمتر این نوع روش میشود و در باران و برف شدید نامناسب هستند.
حمل و نقل هوایی:
سرعت این نوع روش بسیار بالاست که باعث میشود کالاهای باارزش در کمترین زمان به مقصد برسند. با حمل هوایی هر کالایی را نمیتوان حمل کرد و کالاهای حجم کم بهترین گزینه برای حمل هوایی هستند. تنها عیب آنها این است که هزینه های بسیار بالایی را برای حمل و جابجایی کالا بایستی پرداخت کرد.
حمل و نقل ریلی:
در بیشتر کشورها این نوع ترانزیت مکمل حمل و نقل دریایی است. حمل بار در حجم زیاد و مقاصد دور دست با هزینه نسبتا ارزان و از طریق راه آهن انجام میشود. در این نوع حمل ونقل، کالا از طریق راه آهن، تحت قوانین و مقررات قرارداد حمل بین المللی کالا انجام می شود. حمل و نقل ریلی از نظر مصرف انرژی نسبت به جاده ای بسیار با صرفه تر و بهتر است، طوری که در شرایط مناسب میزان مصرف انرژی آن در مقایسه با حمل مشخصی از کالا ۷۰-۵۰ درصد از ترابری جاده ای کمتر خواهد بود.
حمل و نقل مرکب:
گاهی اوقات امکان استفاده از یک روش برای حمل کالا وجود ندارد و بایستی از دو یا چند روش برای جابجایی کالا استفاده کرد. این نوع ترانزیت چندوجهی، حمل و نقل مرکب نام دارد که از بارنامه سراسری یا بارنامه فیاتا استفاده می شود. بارنامه حمل مرکب فیاتا سند حملی سراسری استکه در حمل با کامیون، کامیون-راه آهن ، کشتی-کامیون نیز استفاده میشود.
ترانسشیپ مساله ی مهمی در این نوع حمل و نقل است که به معنای انتقال کالا از یک وسیله حمل به وسیله حمل دیگر در جریان حمل کالا می باشد. ترانسشیپ باید در قرارداد، پیش فاکتور، مجوز ثبت سفارش و …اظهارشود.
کلام آخر
جابه‌جایی و ترانزیت کالا یکی از ارکان تجارت بین الملل است که نقشی حیاتی در این حوزه ایفا میکند. کمپانی‌های زیادی در سراسر جهان این خدمات را ارائه میکنند و روش‌های متعددی برای ارسال بار به مناطق مختلف وجود دارد. شرکت بازرگانی بین المللی و ترخیص کالا دیده بان تجارت با بیش از 10 سال سابقه در این زمینه یکی از برترین شرکت‌های داخلی است که بهترین خدمات را به مشتریان ارائه می‌دهد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت راهنمایی و مشاوره از طریق کانال‌های ارتباطی درج شده در سایت با کارشناسان ما در تماس باشید یا با شماره تلفن: 09178295849 تماس حاصل فرمایید.