یادداشت‌ها.
1 – در این فصل و در مورد یادداشت‌های (د)، (ه) و (و)، در تمام نمانکلاتور، برای اصطلاحات زیر این معانی در نظر گرفته میشوند؛
الف – چدن خام (Pig-Iron)
عبارت است از آلیاژهای آهن – کربن که عملا قابلیت چکش‌خواری نداشته، و بر حسب وزن بیش از 2 درصد کربن داشته و ممکن است حاوی یک یا چند عنصر دیگر به نسبت‌های وزنی زیر باشند:
-10 درصد یا کتر کروم
-6 درصد یا کمتر منگنز
-3 درصد یا کمتر فسفر
-8 درصد یا کتر سیلسیوم
-10 درصد یا کمتر، مجموعا از عناصر دیگر
ب – چدن اشپیگل (Spiegeleisen)
عبارت است از آلیاژهای آهن – کربن که منگنز آن بر حسب وزن بیش از 6 درصد ولی بیشتر از 30 درصد نباشد و از لحاظ سایر مشخصات با تعریف یادداشت 1 – الف بالا تطبیق کند.
ج – آلیاژهای آهن (Ferro-Alloys)
آلیاژهای هستند به شکل لخته (Pig)، بلوک، توده (Lump) یا به اشکال ابتدایی همانند، به اشکالی که از طریق ریخته‌گری مستمر (Continuous casting) به دست می‌آیند یا به صورت دانه‌های کوچک (granular) یا به شکل پودر، حتی به هم فشرده که عموما به عنوان محصولات افزودنی در ساختن سایر آلیاژها، یا به عنوان اکسیژن‌گیر، عمل گوگردگیر یا برای مصارف همانند در صنعت فلزگری (متالوژی) آهن به کار می‌روند و معمولا قابلیت چکش‌خواری نداشته و بر حسب وزن دارای 4 درصد یا بیشتر آهن و یک یا چند عنصر به نسبت‌های وزنی زیر باشند:
-بیش از 10 درصد کروم
-بیش از 30 درصد منگنز
-بیش از 3 درصد فسفر
-بیش از 8 درصد سیلسیوم
-مجموعا بیش از 10 درصد از عناصر دیگر، به استثنای کربن، منوط به اینکه حداکثر میزان مس 10 درصد باشد.
د – فولاد (Steel)
موادی هستند آهنی غیر از آنهایی که مشمول شماره 03 72 می‌باشند (به استثنای بعضی از انواع فولاد تهیه شده به شکل قطعات ریخته‌گری) که قابلیت چکش‌خواری دارند و بر حسب وزن دارای 2 درصد یا کمتر کربن می‌باشند. با این حال، فولادهای کروم‌دار ممکن است به نسبت بالاتری کربن داشته باشند.
ه – فولاد زنگ‌نزن (Stainless steel)
فولادهای ممزوجی هستند (Alloy steel) که بر حسب وزن 2/1 درصد یا کمتر کربن و 5/10 درصد یا بیشتر کروم داشته و یا بدون عناصر دیگر باشند.
و –سایر فولادهای ممزوج (Alloy steel)
فولاهایی هستند که با تعریف فولاد زنگ‌نزن تطبیق نکند و دارای یک یا چند عنصر به نسبت‌های وزنی زیر باشند:
-3/0 درصد یا بیشتر آلومینیوم
-0008/0 درصد یا بیشتر بر (BORE)
-3/0 درصد یا بیشتر کروم
-3/0 درصد یا بیشتر کبالت
-4/0 درصد یا بیشتر مس
-4/0 درصد یا بیشتر سرب
-65/1 درصد یا بیشتر منگنز
-08/0 درصد یا بیشتر مولیبدن
-3/0 درصد یا بیشتر نیکل
-06/0 درصد یا بیشتر نیوبیوم
-6/0 درصد یا بیشتر سیلسیوم
-5/0 درصد یا بیشتر تیتانیوم
-3/0 درصد یا بیشتر تنگستن (ولفرام)
-1/0 درصد یا بیشتر وانادیوم
-05/0 درصد یا بیشتر زیر کونیوم
-1/0 درصد یا بیشتر سایر عناصر به تنهایی (به استثنای گوگرد، فسفر، کربن و ازت).
ز – شمش‌های حاصل از ذوب مجدد ضایعات آهن یا فولاد
محصولاتی هستند که به صورت ناهمواری به شکل شمش بدون زوائد، یا به شکل لخته (Pig) ریخته‌گری شده و دارای نقایص آشکاری در سطح می‌باشند و از لحاظ ترکیب شیمیایی با تعاریف چدن خام، چدن اشپیگل یا آلیاژهای آهن (فروآلیاژها) تطبیق نمی‌کنند.
ح – دانه‌های کوچک (granules)
محصولاتی هستند که به نسبت کمتر از 90 درصد وزنی از یک الک با چشمه‌هایی به اندازه یک میلیمتر و به نسبت برابر یا بیشتر از 90 درصد وزن از یک الک با چشمه‌هایی به اندازه 5 میلیمتر عبور کنند.
ط – محصولات نیمه تمام (Semi-finished products)
محصولاتی هستند توپر (Solid section) که از طریق ریخته‌گری مداوم به دست می‌آیند، حتی اگر به صورت ابتدایی تحت عمل نورد گرم قرار گرفته باشند؛ و سایر محصولات توپر که فقط به صورت ابتدایی تحت عمل نورد گرم قرار گرفته یا به وسیله آهنگری به طور ناهمواری شکل گرفته باشند، همچنین محصولات تکمیل نشده (Blank) برای پروفیل، این محصولات به صورت تومار (Coil) عرضه نمی‌شوند.
ی – محصولات تخت – نوردشده
محصولات نوردشده‌ای هستند با سطح مقطع عرضی توپر مستطیل (غیر از مربع) که با تعریف تصریح‌شده در بند ط بالا تطبیق نکرده و به اشکال زیر باشند:
– تومار (Coil) از لایه‌هایی که متوالیا روی هم قرار گرفته‌اند، یا
– غیر تومار (Straight lenght) با حداقل پهنایی مساوی با 10 برابر ضخامت آن مشروط بر اینکه این ضخامت 75/4 میلیمتر بوده یا با پهنایی بیش از 150 میلیمتر چنانچه ضخامت آن 75/4 میلیمتر یا بیشتر باشد بدون اینکه از نصف پهنا تجاوز کند.
در ردیف محصولات تخت – نوردشده طبقه‌بندی میشوند محصولاتی از این نوع که دارای نقوشی برجسته بوده و مستقیما از عمل نورد حاصل میشوند (مثلا، شیاردار، راه‌راه، شطرنجی، اشکی، دکمه‌ای، لوزی) و همچنین آنهایی که سوراخ شده،کنگره‌ای شده یا صیقلی شده هستند، مشروط بر اینکه این عملیات به نحوی نباشد که به آنها جنبه اشیاء یا مصنوعات مشمول شماره‌های دیگر را بدهند.
محصولات تخت – نورد شده به شکلی غیر از مربع یا مستطیل، به هر اندازه باید در ردیف محصولات به پهنای 600 میلیمتر یا بیشتر طبقه‌بندی شوند، مشروط بر اینکه جنبهاشیاء یا مصنوعات مشمول شماره‌های دیگر را نداشته باشند.
ک – میله‌ها (Bars and Rods)، گرم نورد شده، به صورت تومارهای (Coils) نامنظم پیچیده شده
محصولاتی هستند به صورت گرم نورد شده، به صورت تومارهای (Coils) نامنظم پیچیده شده که سطح مقطع عرضی توپر آنها به شکل دایره، قطعه دایره، بیضی، چهارگوش، مستطیل، مثلث یا سایر چند ضلعی‌های محدب باشد (و همچنین «دایره‌های پهن شده» و «مستطیل‌های تغییر یافته» که دو طرف متقابل آنها به شکل قوس محدب و دو طرف دیگر به صورت دو خط مستقیم به طول یکسان و موازی می‌باشند). این محصولات ممکن است درارای دندانه، برآمدگی، گودی، یا سایر تغییر شکل‌یافتگی‌های باشند که در جریان فرآیند نورد شدن حاصل میشوند (میله‌های مسلح‌کننده بتون).
ل – سایر میله‌ها (Bard and Rods)
محصولاتی هستند که با هیچ یک از تعاریف مندرج در بندهای (ط)، (ی)، یا (ک) بالا یا با تعاریف بالا مفتول‌ها تطبیق نکرده و سطح مقطع عرضی توپر و یکنواخت در سراسر طول آنها به شکل دایره، قطعه دایره، بیضی، مستطیل، مربع، مثلث یا سایر چندضلعی‌های محدب باشند (همچنین «دایره‌های پهن شده» و «مستطیل‌های تغییریافته»، که دو طرف متقابل آنها به شکل قوس محدب و دو طرف دیگر به صورت دو خط مستقیم، به طول یکسان و موازی می‌باشند). اینمحصولات ممکن است:
– دارای دندانه، برآمدگی، گودی یا سایر تغییر شکل یافتگی‌هایی باشند که در جریان فرآیند نوردشدن حاصل میشوند (میله‌های مسلح‌کننده بتون)؛
– بعد از نوردشدن، تحت عمل تاب‌دادن قرار گیرند.
م – پروفیل (Profiles)
محصولاتی هستند با سطح مقطع عرضی توپر و در تمام طول یکنواخت که با هیچ یک از تعاریف مندرج در بندهای (ط)، (ی)، (ک) یا (ل) بالا یا با تعاریف مفتول‌ها تطبیق نمی‌کنند.
فصل 72 شامل محصولات شماره‌های 01 73 یا 02 73 نمی‌شود.
ن – مفتول (Wire)
محصولاتی هستند به حالت سرد شکل داده شده، به صورت طومار (Coil)، که دارای سطح مقطع عرضی توپر به هر شکل و یکنواخت در تمام طول بوده و با تعاریف محصولات تخت – نوردشده تطبیق نمی‌کنند.
س – میله‌های توخالی برای حفاری (Hollow drill bars and rods)
1 – میله‌های هستند با سطح مقطع عرضی به هر شکل، مناسب برای ساختن سرمته که بزرگترین بعد خارجی سطح مقطع عرضی آنها بیشتر از 15 میلیمتر بوده اما بیش از 52 میلیمتر نباشند، و بزرگترین بعد داخلی آن بیش از نصف بزرگترین بعد خارجی آن نباشد. میله‌های توخالی از آهن یا از فولاد که با این تعریف تطبیق نکنند مشمول شماره 04 73 خواهند بود.
2 – فلزات آهنی (Ferrous metals) دارای روکش از یک فلز آهنی دیگر تابع رژیم آن فلز آهنی که از حیث وزن برتری دارد، خواهد بود.
3 – محصولات از آهن یا از فولاد که به طریق الکترولیز، با ریخته‌گری تحت فشار یا با تفته کردن (Sintering) به دست می‌آیند، بر حسب شکل، ترکیب و صورت ظاهر در شماره‌های مربوط به محصولات مشابه گرم – نوردشده این فصل طبقه‌بندی میشوند.
یادداشت‌های شماره فرعی.
1 – در این فصل برای اصطلاحات زیر این معانی در نظر گرفته شده‌اند:
الف – چدن‌های خام ممزوج (Alloy pig iron)
عبارت‌اند از چدن‌های خام که از حیث وزن دارای یک یا چند عنصر به نسبت‌های زیر باشند:
– بیش از 2/0 درصد کروم
– بیش از 3/0 درصد مس
– بیش از 4/0 درصد نیکل
– بیش از 1/0 درصد از هر یک عناصر ذیل: آلومینیوم، مولیبدنف تیتان، تنگستن (ولفرام)، وانادیوم.
ب – فولادهای غیر ممزوج تراشکاری (Non-alloy free-cuting steel)
عبارتند از فولادهای غیر ممزوج که از حیث وزن دارای یک یا چند عنصر به نسبت‌های زیر باشند:
– 08/0 درصد یا بیشتر گوگرد
– 1/0 درصد یا بیشتر سرب
– بیش از 05/0 درصد سلنیوم
– بیش از 01/0 درصد تلور
– بیش از 05/0 درصد بیسموت
ج – فولادهای سیلیسیوم‌دار موسوم به «مغناطیسی» (Silicon-electrical Steel)
فولادهای ممزوجی هستند که از لحاظ وزن حداقل 6/0 درصد و حداکثر 6 درصد سیلیسیوم و حداکثر 08/0 درصد کربن داشته باشند، این فولادها همچنین ممکن است حداکثر دارای یک درصد آلومینیوم بوده ولی فاقد هیچ عنصر دیگری به نسبتی که به آنها خصوصیات سایر فولادهای ممزوج را بدهد، باشند.
د – فولادهای تندبر (High speed steel)
فولادهای ممزوجی هستند با یا بدون عناصر دیگر که حداقل دارای دو یا سه عنصر زیر باشند: مولیبدن، تنگستن و وانادیوم که مقدار کل آنها تواما برابر یا بیشتر از 7 درصد وزنی بوده و دارای 6/0 درصد وزنی یا بیشتر کربن و 3 لغایت 6 درصد وزنی کروم باشند.
ه – فولادهای سیلیکو – منگنز (Silico-manganese steel)
فولادهای ممزوجی هستند که از لحاظ وزن دارای عناصر زیر باشند:
– حداکثر 7/0 درصد کربن
– حداقل 5/0 و حداکثر 9/1 درصد منگنز، و
– حداقل 6/0 درصد و حداکثر 3/2 درصد سیلیسیوم لیکن حاوی هیچ یک از عناصر دیگری به نسبتی که به آنها خصوصیات سایر فولادهای ممزوج را بدهد نباشد.
2 – طبقه‌بندی آلیاژهای آهن (Ferro-alloys) در شماره‌های فرعی شماره 02 72 تابع قاعده زیر می‌باشند:
یک آلیاژ آهن وقتی به عنوان آلیاژ دو فلزی تلقی و در شماره فرعی مربوطه (چنانچه وجود داشته باشد) طبقه‌بندی می‌شود که فقط مقدار یکی از عناصر آلیاژ از حداقل درصد مذکور در یادداشت 1 – ج این فصل بیشتر باشد؛ با همین قیاس به ترتیب وقتی به عنوان آلیاژ سه فلزی یا چهار فلزی تلقی می‌شود که دو یا سه عنصر آلیاژ تعدادشان از حداقل درصد مندرج در یادداشت مذکور بیشتر باشد.
در اجرای این قاعده، عناصری که بخصوص در یادداشت 1 – ج این فصل ذکر نشده و تحت پوشش اصطلاح «سایر عناصر» قرار می‌گیرند، باید مقدار هر یک از آنها بیشتر از 10 درصد وزنی باشد.
مندرجات ذیل یادداشت فصل 72
1– مغزی فولادی کابلهای آلومینیوم (ACSR) از قطر 20/1 لغایت 4 میلیمتر (Aluminum – conductor – steel – Reinforced) ترکیبات: P و S هر یک به تنهایی 035/0 –MN از 45/0 تا 65/0 –C از 78/0 تا 85/0 و SI 35/0 درصد
2 – بیدوایر (Bead wire) مفتولی فولادی با پوشش برنز حداقل 35/0 گرم در هر کیلو (از قطر 94/0 میلیمتر لغایت 98/0 میلیمتر)
ترکیبات: P و S هر یک به تنهایی 035/0 – C حداقل 6/0 –MN از 58/0 لغایت 7/0 و SI از 35/0 تا 10 درصد.